Schapenwol Benutten
Stel bijvoorbeeld dat er families zijn in het dorp die wat klein vee willen houden, zoals schapen, dan is het toch wel heel handig om te weten hoe je de wol kunt benutten. Uiteraard dient het schaap op een diervriendelijke wijze, en met respect voor het dier geschoren te worden.
Openbaar Platform
Overigens is er in elk hectarendorp de gelegenheid om een openbaar platform op te richten, bijvoorbeeld een open podium in het centrum van het dorp. Op zo’n plek kunnen mensen elkaar dus dit soort ambachten leren en ervaringen uitwisselen.
Oja enne
Het leuke hiervan is dus dat wij beiden niet veel van vilten afwisten, maar het gewoon gingen doen. In plaats van online instructies te volgen, zou het uiteraard nóg leuker zijn om dit soort kennis-overdracht in het echt te hebben. Soms is het wel vermoeiend om alles van een electromagnetisch stralend beeldscherm te moeten leren. Dus echte en wezenlijke verbinding staat voorop!
eerst dient de vacht geplukt te worden. het wol wat nog plat ligt trek je in kleine plukjes los naar boven
Lekker Warm
Overigens, dit is alleen de wol van een geschoren schaap, dus niet met de huid van het schaap er aan vast. Zulke schape-velletjes zijn er ook, en heb ik er zelf één van, ooit via een Poolse vriendin gekocht. Kijk, in Polen weten ze wel hoe ze warm moeten blijven in de winter! Zo’n wollen schapenvacht ligt ook heel lekker op een matras onder de lakens, of zoals bij mij soms, op de bank.
Kostbare Wol?
Gehoord dat er online berichten zijn dat de wol van veel geschoren schapen in Nederland gewoon wordt weggegooid? Nou kan ik me dat dus haast niet voorstellen, dus ik ga het niet factchecken. Ik weet wel dat als je een wollen trui wil kopen, deze doorgaans twee keer zo duur is. En ook dat wollen kleren vaak krimpen als je ze te heet wast. Maar daar zijn wel weer allerlei oplossingen voor.
ook de onderkant van de geschoren vacht wordt geplukt,
dit is samengesteld uit korte haartjes
Nat Vilten
Afijn, wij volgden de instructies voor het ‘nat vilten’ van de schapenvacht. Wol neemt heel veel water op doordat de schubben van de haren uitzetten en het water vast houden.
Om het nat te vilten legt men een reeds gevilte wollen laag (online besteld, maar je moet érgens beginnen) op de onderkant van het vacht. Dit is een heel dun wit laagje vilt (te zien op de foto hier onder). Deze zal uiteindelijk hechten aan de schapevacht, waardoor er dan dus een steviger vacht ontstaat. Het eindresultaat ziet er dan zo’n beetje uit als een soort dekentje, met de lange schapeharen aan de bovenkant.
Eerst echter bedekten we de reeds gevilte laag met dun gaas, waardoor in het volgende procedé de haren en structuur intact blijven, en het vuil tevens uitgespoeld wordt.
warm water sproeien met een gieter
Afwasmiddel
Vervolgens knijpt men een heel flesje (eco)afwasmiddel leeg over de vacht, besproeit het wederom met warm water, en wrijft de wol los door het -als het ware- zachtjes heen en weer te masseren. Door de wrijving en het warme water haken de haar-schubben in elkaar. Daardoor ontstaat een hechte structuur, wat dus het vilt is.
het zachtjes inmasseren van het zeepsop in de vachtstructuur
En dan daarna wordt het geheel strak opgerold, en met touw vastgebonden, om de zeep middels het rollen nóg verder in de structuur te laten doordringen. Hierdoor wordt straks al het vuil eenvoudiger uitgespoeld, en tevens ook een deel van het vet wat aan de haren zit. Het werd derhalve een beetje een modderachtige smurrie. Wij bleven daarbij echter het uiteindelijke doel voor ogen houden.
met touw opgebonden rol schapenvacht
Vervolgens bedachten we, dat de tuin wel een schuimende bende zou kunnen worden, als we dit -eenmaal weer uitgerold- zouden moeten uitspoelen. Derhalve is de rol in vuilniszakken verpakt, door het huis heen gesleept, en verder onder de douche uitgespoeld. Net als met het ambachtelijk druiven pletten, zoals dat vroeger gebeurde voor een goede wijn, met de voeten.
het verder uitspoelen van het zeepsop
Synchroniciteit
Vervolgens is het schoon gespoelde vachtje uitgehangen om te drogen. Wat nog opgemerkt dient te worden is de synchroniciteit die letterlijk om de hoek kwam kijken middels de schapen die voorbij kwamen lopen, en rechtstreeks de tuin inkeken, terwijl wij een vacht van hun soortgenoot aan het bewerken waren. Dit gaf het geheel een buitengewoon cachet. Echt een gevoel van zoals het ook in een hectarendorp zou kunnen gaan!
Je schaapjes op het droge hebben
Leuk overigens dat de eigenaar van de schapen zich ook weer verzekerd weet van lammetjes in het voorjaar, gezien het feit dat de schapen met diverse gekleurde vlekken op de rug, elkaar hebben weten te vinden. Dat heet je schaapjes op het droge hebben, of zoiets.
net zoals een goede wijn geen krans behoeft,
zie hier het resultaat!
En hoe ging dat andere spreekwoord ook alweer?
Oja, Als er eenmaal één schaap over de dam is, volgen er méér!
Opleving Ambachten
En dat geldt vast ook wel voor de opleving en herwaardering van vele anders-soortige ambachten zoals houtbewerking, het vervaardigen van bouwmateriaal uit geperste hennepvezel blokken, het vlechten van rieten manden, enzovoorts. Wellicht zal dat allemaal gebeuren wanneer de hectarendorpen eenmaal uitbundig floreren.
